Sedat Yalçın

Sedat Yalçın

sedat.yalcin@yandex.com

Viyana nasıl dünyanın en yaşanabilir şehri oldu?

17 Ekim 2023 Salı 21:51

Viyana, Orta Avrupa’nın önemli cazibe merkezlerinden ve tarih, kültür, yenilikçilik, turizm, sürdürülebilir çevre ile dijitalleşme başlıklarında öne çıkmayı başarmış ve sürdürülebilirlik stratejileri ile yönetilen çok özel bir şehir olarak tanımlanabilmektedir.          

Viyana, tüm toplumun yaşam kalitesini ideal ölçülerin altına düşürmeme hassasiyetini odaklandığı tüm tematik başlıklarda göstermekle birlikte, kent yönetimini de diri tutacak hedeflenen Kent Göstergelerini ise bir gözetim aracı olarak kullanabilmeyi de başarmaktadır.

ÇEVRE VE İKLİM YAKLAŞIMI ÖNEMLİ           

Kentin, iklim ve çevre açısından örnek bir konuma gelmesi için iddialı ve kararlı bir çevre programı olan “Klip Wien” 1999 yılında yürürlüğe alınmıştır. Bu program sonunda Viyana’nın kent içi yeşil alan oranı yüzde 50 seviyesine (200 Km2) ulaşırken, kentte sera gazları önemli ölçüde azalmıştır. Program aynı zamanda kent ekonomisi ve nitelikli istihdam konularında da önemli mesafeler almayı başarmıştır. Bu kapsamda oluşturulan Viyana Çevre Koruma Avukatlığı ise "Kentsel Planlama ve Doğa Hakları" konularında vatandaş farkındalığı ile kamunun haklarının korunması konularında bağımsız bir çalışma yaparak, yürütülen programın başarılı olmasında büyük rol oynamış görünüyor.              

Bu arada 10 yıllık aralıklarla yenilenen “Ulaşım Master Planı” uygulaması da paralel olarak devreye alınırken, Viyana’nın en uç noktalarına kadar ulaşabilen toplu taşıma ağı da bu dönemde tamamlanarak Viyana’nın “erişilebilirkent” olma özelliği hayata geçirilmiş, bisiklet ve yaya yolları ile de bu özellik pekiştirilmiştir.  

           

Viyana, kentin yaşanabilir olma özelliğini bu programlarla yükseltirken 2019 yılına gelindiğinde kent yöneticileri yeni bir durum tespiti yapma ihtiyacı hissetmişler ve Viyana şehrinin pozisyonunu son gelişmelere göre tüm dünya ile paylaşmışlardır. Şehirlerin büyümesi, teknolojinin hayatın tüm alanlarına yayılması, iklim krizinin giderek taşma noktalarını zorlayabileceği ve kaynak tüketiminin katlanılabilir sınırları giderek aşması gibi riskler nedeniyle Viyana şehri tüm bu küresel zorluklara kendi ölçeğinde yerel müdahale etmesi gerektiğini kabul etmektedir.             

Viyana bu perspektifle sürdürülebilir bir gelecek için 2030 ve 2050 yıllarını hedefleyen uzun vadeli bir plan yapma kararlığındadır. Bu planlama uluslararası toplumun kabul ettiği temel değerlere ve Birleşmiş Milletler Kalkınma hedeflerine uygun olacaktır. Ayrıca bu plan çok yönlü diyalog ve iş birlikleri ile tüm işlerin harekete geçirileceği özellikler taşıyacaktır.

NEDEN AKILLI ŞEHİR VİYANA?           

Viyana kent yönetiminin çok geniş katılımlı çalışmalarla gündeme getirdiği "Akıllı Şehir Viyana Çerçeve Stratejisi-2030-2050" adlı çalışma 2019 yılı itibariyle Viyana Belediye Meclisinde kabul edilerek uygulamaya girmiştir.          

 Viyana, söz konusu strateji ile ilgili bir Misyon Bildirisi yayımlamış ve hedeflenen yaşam kalitesi artışının sürdürülebilir politikalar üzerine bina edileceği ve bunun gelecek nesiller pahasına olmayacağını belirterek dünyaya önemli mesajlar vermiştir.           

Viyana, herkes için yaşanabilir bir şehir hedeflerken, yüksek çevre bilincini, dijitalleşmeyi, kısa mesafeleri, araçsız yeşil yoğun bölgeleri, tükettiğinden daha fazla enerji üreten binaları, sağlıklı bir toplumu, israf etmeyen adil bir şehri, kültür-sanat-öğrenme ve “Biz” temelli, canlı kent programlarını Kent Vizyonuna yerleştirerek şehrini ayrıcalıklı ve saygın bir yerde konumlandırdığını gözlemliyoruz.         

Yukarıda belirtilen kente ait veriler, Viyana’nın bu strateji çalışması ile temel olarak kendisine Yaşam Kalitesi, Yenilikçilik ve Kaynak Koruma hedeflerini öne aldığını gösteriyor. Bu kapsamda dijitalleşme, kişi başı karbon emisyonu, enerji tüketimi ve malzeme ayak izi azaltma gibi başlıklarda 2050 yılına iddialı hedeflerle girmeyi programına almış.

UZMANLIK VE BÜYÜK RESME BAKIŞ            

Viyana kent yönetiminin bu hedeflere ulaşabilmek için her branşta büyük resmi ortaya koyan master planları ise Kentsel Gelişim, Kentsel Hareketlilik, İklim Koruma, Yenilikçilik, Enerji Verimliliği, Dijitalleşme, Yeşil Alanlar ve Sağlık başlıklarında hazırlatılarak uygulamacıların yararlanmalarına sunulmuştur. Akıllı Şehir Viyana çalışmasının tüm alt projeleri bu master planlar ile uyumlu olarak gerçekleşmektedir.           

Belirtilen vizyon ve hedeflerin 11 Tematik Alan üzerinde projelendirildiğini  görüyoruz. Bu başlıklar Enerji Tedariki, Ulaşım,Binalar, Dijitalleşme, Ekonomi ve İstihdam, Su ve Atık yönetimi, Çevre, Sağlık, Sosyal Katılım, Eğitim, Bilim ve Araştırma gibi konulardan oluşuyor. Bu tematik başlıklar altında Viyana’nın gelecek nesillere bırakacağı binlerce sürdürülebilirlik projelerini görmeniz mümkün.   

Bu yazı kapsamında ayrıntısına girme imkanı bulamadığımız, Viyana’yı dünyanın en yaşanabilir şehri yapan o muhteşem proje ve uygulamalar aynı zamanda bir Kent Göstergeleri Seti ile de gözetim altında tutuluyor. Sonuçlar hedeflere ulaşma seviye tespitleri ile birlikte siyasi yönetim düzeyinde raporlanıyor ve kamuoyu ile paylaşılıyor.

SONUÇLAR VE ÖDÜLLER           

Tüm bu bilimsel, kapsayıcı ve şeffaf gayretler sonucunda ne oldu diyorsanız;

-Viyana’nın ` ‘ı kamu destekli yüksek standartlarda satın alınabilir evlerde oturmaktadırlar.

-Mükemmel kent güvenliği ve kentin her noktasına erişim sağlayan 1200 km’lik toplu ulaşım ağı

-Viyanalılar çeşmelerinden benzersiz kalitede su içme imkanına sahipler.

-Atık azaltma ve bertaraf tesisleşmesi ileri düzeyde

- Viyana Kompakt bir şehirdir ve yeşil alan payı P’nin üzerindedir.

-Açık veri yayınlayan Avrupa’nın öncü şehridir.

-Yılda 70 milyona yakın turist ağırlaması ile Avrupa birincisidir ve yıllık 50 milyar Euro katma değer oluşmaktadır.          

Yukarıda belirtilenler Akıllı Şehir Viyana Stratejisinin kente kazandırdıklarından sadece bir bölümü. Viyana toplumunun stratejiyi sahiplenmesi ve şeffaf yönetim uygulamaları bu başarıyı ve ardından da dünya çapındaki ödülleri getirmiş.

-AB Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Ödülü      

-Mercer Yaşam Kalitesi Araştırmaları-Dünyanın En Yaşanabilir Kenti Ödülü(Üst üste 10 kez)      

-Ekonomist Dergisi 2022-2023 yıllarında üst üste Dünyanın En Yaşanabilir Kenti olarak Viyana’yı seçti.

Viyana’nın başardıklarının toplumumuza vekentlerimize örnek olması dileklerimle.

-------

"Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve politikhaber.com.tr'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir."